Literatuur die de wereld veranderde

Vanaf het begin van het geschift hebben boeken en geschriften een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de menselijke geschiedenis. Het Gilgamesh-epos bijvoorbeeld, dat over een groot gebied verspreid, veranderd en vernieuwd werd. Of de bijbel, welke de basis zou vormen voor menig cultuur of maatschappij. Rousseau, die met zijn boeken de vlam bij de Franse samenleving hield welke zou resulteren in de Franse Revolutie. Nog steeds veranderen boeken en geschriften de manier waarop we denken en daarmee de wereld waarin we leven.

Het geschrift

Al lang voor de uitvinding van de eerste drukpers wist men legendes en verhalen op te tekenen op verschillende manieren. Het ene volk gebruikte symbolen hiervoor, die langzaam uitgroeiden tot een schrift, het andere volk gebruikte weer combinaties van streepjes om bepaalde woorden te vormen. Van stenen en kleitabletten tot papyrus, allerlei mediums werden gebruikt om uiteindelijk te komen tot de vorm die de wereld wist te veroveren; het boek. Ook het boek bestond al eerder dan de drukpers; ieder boek werd met de hand geschreven en was vanwege het gebruikte materiaal en de lange arbeid een kostbare investering. Het bezit van een boek werd dan ook gezien als een statussymbool en was voorbehouden aan de rijken op aarde.

Literatuur die de wereld veranderde

Het waren altijd al de studerenden die het boek wisten te bewaren voor het nageslacht; homerus, vergilius en plato hebben hun weg naar het heden gevonden via kopieën gemaakt voor een door de geleerden. Of het nu de arabieren waren in de Islamitische gouden periode van rond 750 tot 1250 of de monniken uit de late middeleeuwen; steeds zorgden geleerden voor nieuwe kopieën en vertalingen om te leren van het verleden. Veel is verloren gegaan, maar enkele topstukken uit onze geschiedenis hebben het gered en weten nu nog de interesse van grote groepen mensen te winnen en culturen te veranderen.

Wat te denken van bijvoorbeeld de geschriften van Homerus? Nog steeds komt er regelmatig een film of serie uit die direct uit Homerus komt. Nog veel meer zien we echter de thema's uit Homerus die steeds opnieuw gebruikt worden in nieuwe cultuur; de trouwe hond die zijn laatste adem uitblaast bij het zien van zijn verloren gewaande baasje, de list met het paard van Troje, de odyssee met vele gevaren om uiteindelijk weer thuis te komen, de strijd om een vrouw, de eerzucht van een strijder, de band tussen vaders uit verschillende kampen die hun zoon verloren hebben; onze cultuur staat nog steeds met één been in de Ilias en Odyssee.

Leer de wereld te begrijpen via het boek

Niet alleen Homerus beïnvloedde onze cultuur; wat te denken van Rousseau, Voltaire en Hume; wisten zij niet een cultuur om te buigen? Of wat te denken van Karl Marx; nog steeds zijn hele samenlevingen gebaseerd op stromingen die zeggen uit zijn gedachtegoed voort te komen. De evolutietheorie van Charles Darwin? Het boek heeft onze samenleving bepaald en blijft deze bepalen. Denk hierbij aan Piketty; zijn boek over economische ongelijkheid beïnvloed de discussie en het beleid rondom ongelijkheid. Het lezen van boeken die de wereld hebben veranderd, draagt bij aan ons vermogen om de wereld te begrijpen en bij te dragen aan de verdere ontwikkeling van onze samenleving.